Ağacdələn
Bu dünyanın müdrikliyi Tanrı qarşısında ağılsızlıqdır.
22 Eylül 2021 Çarşamba
Səssizliyin Konspirologiyasını Pozan Qüvvə
Filmlərdə Təhrif olunan Milli və Dini Həqiqətlər.
Mərhum mütəfəkkir Heydər Camal çıxışlarının birində filmlərdə "namaz" səhnəsinin əsasən təhrif edilərək verilməsi faktına binaən dünyada keçərli liturgiyanın hakim nizam üçün necə qorxulu bir şey olduğu barədə bir fikir bildirmişdi. Bu fikri dinlədiyim anda sanki əvvəl də bildiyim, lakin ifadə edə bilmədiyim bir həqiqəti eşitmiş oldum. Lakin mən sadəcə dini məsələdə qlobal film industriyasında yox, yerli tarixi filmlərdə də milli kimliyimizlə bağlı bir çox tarixi həqiqətlərin necə təhrif edildiyi faktını ortaya qoymaq istəyirəm. Belə ki, dünyadakı kinoların istisnasız hər birində (istər bu hansısa "Rembo"nun müsəlman coğrafiyasında "qəhrəmanlıq" etdiyi bayağı bir Hollywood filmi olsun, istərsə də hansısa keyfiyyətli film fərq etmir) "namaz" bir ibadət şəkli olaraq təhrif edilərək verilir. Ya qiyam, rüku, səcdə, təşəhhüd və salamların yeri qatmaqarışıq verilir, ya sözlərdə nəsə dəyişiklik olur, ya da ki, ibadətin bir qismi edilmir və yaxud yarımçıq edilir. Milli kimliyimizlə bağlı tarixi filmlərdən isə "İşarəni Dənizdən Gözləyin", "Звёзды не гаснут" (Ulduzlar Sönmür) və s. kimi yerli-milli bolşevik və ya müasir dövrə aid filmlərdə namaz ibadəti ilə bağlı, Quranla bağlı və cümhuriyyət dövrünün bayrağı, elitası və s. ilə bağlı simvolikada da belə ciddi təhriflərə yol verilib. Şəxsən mənim üçün bunun qəsd olması şübhəsizdir. Xüsusən 3 rəngli bayrağın rənglərinin qatmaqarışıq verilməsi və yaxud hilal və ulduzun verilməməsi kimi məqamlar xüsusi diqqət çəkir. Rusiya və Osmanlı imperiyalarının 1877-78-ci illər müharibəsi ilə əlaqəli "Герои Шипки" (Şıpka Qəhrəmanları) filmində osmanlı-türk əsgərinin əlində hələ mövcud olmayan Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918-1920) bayrağının filmə düşməsi də maraqlı faktdır.
"Ulduzlar Sönmür" filmində təhrif olunmuş bayraq. |
21 Eylül 2021 Salı
Olan və Olmalı olan
"İctimai Müqavilə"nin altından imza atan istisnasız hər kəsin haqqı "təşkilatlanmış elitalar" tərəfindən sui-qəsdlə aldadılaraq birtərəfli şəkildə həmişə pozulub və bundan sonra da pozulması tarixi bir zərurətə çevrilib. Yaşadığımız həyatın reallıqlarına, yəni var olana görə davranaraq mövcud şərtlərə uyğunlaşan və hakim paradiqmaya inteqrasiya etməyə meyilli olan kəslərin hər biri nəticədə aldadılmış vəziyyətdə qal(ıb)acaq. Sadəcə yaşadığımız reallığın təsvirində insanların "Sizif əməyi" çəkərək siyasi mübarizəyə girişməsinin əsl səbəbi onların zehinlərində qurduğu utopik "olmalı olan" bir halın mümkünlüyünə və mövcud halların ən əlverişlisinin məhz bu hal olduğuna özlərini əmin etməkləridir. Mövcud vəziyyətdən narazılığın kökündə duran əsl səbəb hər şeyin olmalı olan kimi olmayıb indiki ən kobud reallığı ilə təzahür etməsindən doğur. Bəzilərimiz bu reallığın kobudluğunu qəbul edib susqun şəkildə həyatı yola verir, yəni bu reallığın çarxına çevrilirik (dolayısı ilə özümüz də kobudlaşırıq); bəzilərimiz "olmalı olan" hansısa "yaxşı" üçün Sizif mübarizəsi aparırıq; digərimiz isə zatən hazırki reallığı ayaqda saxlayan həmin kobud dayağın özüyük. Yaxşı, bəs bu reallığın kobudluğunun və insanların daima onları əhatələyən bu reallıq tərəfindən aldadılmasının səbəbi nədir? Burada çevrədən özünə qarşı olan və ya ola biləcək bir ədalətsizlik, haqqsızlıq hissi mühüm rol oynayır. Çevrə tərəfindən udulmaq baxımından ən plastik və zəif varlıq olan insanın bu pozuntuya təşkilatlanmış bir güc kimi müqavimət göstərəcək bəsirəti, tarixi şansı çox nadirən gətirir. Belə bir şansı qaçıran və ətalət içində itaət edən insan kütlələri təşkilatlanmış elitaların birtərəfli qaydada bu müqaviləni daimi redaktəyə məruz qoymasına və hətta bir müddətdən sonra özünün etdiyi bu redaktəyə yenə özünün sadiq qalmamasına dözməli olur. Yəni istənilən halda belə bir müqavilənin mövcudluğu fikrinin özü fiksiyadır və kobud reallıq, dominant olan hegemon gücün daima təşkilatlanmış şəkildə hadisələri nəzarətdə saxlamaq hərisliyi, bunu bizə göstərir. Yəni, nəticədə, olana görə davrananlar çevrəyə adaptasiya baxımından seçilən yırtıcılar; olmalı olanı tələb edənlər isə daima olanın başında olanlar tərəfindən birtərəfli qaydada aldadılan məzlumlar olmağa məhkumdurlar. Sadəcə özlərinə qarşı hansısa təhlükə hiss etdikləri məqamlarda elitaların hansısa ədalət çərçivəsinə çəkilməyə qismən məcbur edilməsi mümkün olur. Bunun üçün də zəncirlərindən başqa itirməyə heç nəyi olmayan insan kütlələrinin instinktiv Haqq mübarizəsi əqli və güc müstəvisində təşkilatlanmış şəkildə özünü büruzə verməyincə üzərimizdə dolaşan bəlaların ardı arası kəsilməyəcək.
20 Eylül 2021 Pazartesi
Tərcümələrim
Bu kitabları sadəcə tərcümə baxımından yox, həmçinin özüm üçün ifadə etdikləri məna baxımından vacib hesab edirəm. Bu baxımdan tərcümələr ilə tanış olmuş oxucular tərcümə etdiyim bu kitablar haqqında fikirlərini yazmaqdan, tənqid və təkliflər verməkdən (turalosmanto9@gmail.com) çəkinməsinlər.
“Oriyentasiya-Şimal”ı onun daxili sistemini anlamadan çox vaxt poema kimi qəbul edirlər. Əslində, bu, metot barədə özünəməxsus muhakimədir. Həqiqi teologiyanın başlıca məqsədi, sayəsində ekzistensial təcrübədə də eyni fərqləndirmənin baş tuta bildiyi “daxili” və “xarici” olanın qəti fərqləndirilməsinin intellektual metodunu yaratmaqdır. “Daxili” və “xarici” arasında furqan həyata keçirilmədiyi müddətdə həqiqi monoteizm və daxili azadlıq yoxdur.
6 Kasım 2015 Cuma
Azərbaycan insanının kimlik məsələsi.
- Bu gündən etibarən Azərbaycan xəlqi hakimiyyət həqqinə malik olduğu kibi, Cənubi və Şərqi Zaqafqaziyadan ibarət Azərbaycan dəxi kamil-əl-hüquq müstəqil bir dövlətdir.
- Müstəqil Azərbaycan dövlətinin şəkli-idarəsi Xalq Cümhuriyyəti olaraq təqərrür ediyor.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün millətlər və bilxassə, həmcivar olduğu millət və dövlətlərlə münasibəti-həsənə təsisinə əzm ediyor.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti millət, məzhəb, sinif, silk və cins fərqi gözləmədən qələmrovunda yaşayan bütün vətəndaşlarına hüquqi-siyasiyyə və vətəniyyə təmin eylər.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ərazisi daxilində yaşayan bilcümlə millətlərə sərbəstanə inkişafları üçün geniş meydan buraxır.
- Məclisi-Müəssisan toplanıncaya qədər Azərbaycan idarəsinin başında arai-ümumiyyə ilə intixab olunmuş şurayi-milliyəyə qarşı məsul hökuməti-müvəqqəti durur".
- Həsən bəy Ağayev, Fətəli xan Xoyski, Nəsib bəy Yusifbəyli, Camo bəy Hacınski, Şəfi bəy Rüstəmbəyli, Nəriman bəy Nərimanbəyov, Cavad Məlik-Yeqanov, Mustafa Mahmudov.
Tural Osman